Leerlingen in Oldekerk tellen insecten en planten

Op een groen stukje schoolplein tellen leerlingen van Terra Oldekerk insecten en planten. Ze doen mee aan PRO Biodiversiteit, een wetenschappelijk onderzoek van Aeres Hogeschool in Wageningen. Onderzoekers gebruiken hun data om te ontdekken welke maatregelen de biodiversiteit verbeteren. En samen met de docenten leren ze welke elementen in het onderwijs belangrijk zijn om het gevoel van urgentie bij de leerlingen aan te wakkeren. Ook andere vo-scholen, mbo’s en organisaties op het gebied van natuur & milieu zijn betrokken bij dit project.

“Biodiversiteit begint met je bewust worden van wat er allemaal leeft en groeit ‘in je eigen achtertuin’”, zegt onderzoeksleider Jetske de Boer van Aeres Hogeschool. Scholen richten voor het project een ‘buitenlab’ in. Op het ene nemen de leerlingen en studenten maatregelen om de biodiversiteit te verbeteren, op het andere, het controleveld, niet. Op gezette tijden tellen de planten en diertjes en zien zo in de praktijk wat de natuur vooruithelpt. Daaraan vooraf gaan biologielessen en lessen over hoe je metingen doet. Jetske en haar onderzoeksgroep ontwikkelden er lesmateriaal voor: kaders die de docenten verder kunnen invullen.

Je kunt zelf wat doen

“Wij willen bij onze leerlingen het bewustzijn kweken dat de diversiteit aan wilde planten en insecten achteruit gaat. Maar ook je daar zelf wat aan kunt doen”, motiveert Gerda Staal, schooldirecteur in Oldekerk de keus om mee te doen aan PRO Biodiversiteit. Maar er zijn meer doelen. “Leerlingen en studenten krijgen al doende inzicht in hoe een onderzoeksproces werkt”, zegt Jetske. “Dat is belangrijk nu we in een tijd leven dat inzichten uit de wetenschap nogal eens worden afgedaan als meningen.”

Dat vmbo en mbo betrokken worden bij het onderzoek is een bewuste keus. “Deze leerlingen en studenten doen kennis op door ervaring, met hoofd, hart en handen. Ze komen het beste tot leren via opdrachten uit de echte wereld, die ergens over gaan. Dat je op je eigen schoolterrein aan de slag gaat met iets positiefs, dat je zelf ziet hoe je de natuur kunt helpen, dat werkt! Je hoopt dat ze dat meenemen als ze later werken als hovenier of boer.

Niet stoppen

In Oldekerk is het de bedoeling dat het telprogramma een vast onderdeel wordt van de schoolloopbaan van iedere student, vanaf de brugklas. “Want je wilt niet dat dit ophoudt als PRO Biodiversiteit in 2027 stopt”, zegt Gerda. In het startjaar zie je misschien nog niet het grootste effect. Daarom gaat dit in Oldekerk als een rode draad door het onderwijs lopen, tot het eindexamen. Leerlingen rapporteren wat ze zien en delen dat met de andere klassen. We nemen de bevindingen mee in nieuwsbrieven, zodat ouders en relaties zien dat ons vmbo niet alleen van het groen is maar ook van duurzaamheid.”